Xà sàng tử chắc hẳn còn là cái tên xa lạ với nhiều người. Tuy nhiên, trong Đông y, đây lại là một trong những thảo dược vàng trong điều trị các bệnh phụ khoa, sát trùng, bổ thận, tráng dương,… Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Bách Thảo Dược khám phá những đặc điểm, công dụng, cách dùng của loại thảo dược quý này nhé!

Xà sàng tử là gì?

Xà sàng tử còn có tên khác là giần sàng, tên khoa học: xà sàng tử là quả bế đôi, hình trái xoan, thu hái từ cây xà sàng (Cnidium monnieri(L.) Cus.

• Là loài cây thân thảo, nhỏ mềm, cao chừng 40 – 100cm, có khía dọc xung quanh thân.
• Lá cây thuộc dạng lá lông chim, xẻ 2 lần, cuống lá dài chừng 4 – 8cm, ôm vào thân nhờ bẹ ngắn. Các thùy lá nhỏ, hình mũi mác, nhẵn, rộng khoảng 1.5mm, màu xanh lục.
• Hoa xà sàng tử mọc theo từng cụm, xòe rộng thành từng tán nhỏ. Nụ hoa màu xanh, khi nở có màu trắng đặc trưng, cuống hoa dài khoảng 7 – 12cm.
• Quả xà sàng bế đôi, hình trái xoan, hơi dẹt, nhẵn và có cạnh lồi dày.

Xà sàng tử có tác dụng gì?

Tác dụng của xà sàng tử từ lâu đã nổi tiếng trong dân gian, được ghi chép trong nhiều tài liệu Đông y. Ngày nay, xà sàng tử trở thành đối tượng nghiên cứu của nhiều nhà y học trong và ngoài nước. Từ đó đã chứng minh được những tác dụng chữa bệnh tuyệt vời của thảo dược này.

Theo y học cổ truyền

Trong nhiều sách y học cổ truyền nhận định xà sàng tử là thảo dược có vị cay, đắng, tính bình, hơi độc và quy vào 2 kinh Thận, Tam tiêu, chủ trị nhiều chứng bệnh, nổi bật nhất phải kể đến:

• Cường dương, bổ thận, trừ phong thấp.
• Chữa liệt dương, lạnh tử cung, hiếm muộn, khí hư.
• Chữa xích bạch đới, trĩ, ẩm ngứa cơ quan sinh dục.

Theo y học hiện đại

Theo kết quả của các nghiên cứu y học hiện đại, trong xà sàng tử chứa nhiều tinh dầu cùng các hoạt chất tốt cho sức khỏe như axit amin, L. Pinen, Bocnylisovalerianat, Camphen, Ostala, Glycerin,… Các hoạt chất này là minh chứng rõ ràng khẳng định những công dụng của xà sàng tử trong điều trị nhiều bệnh lý, cụ thể gồm:

• Hệ hô hấp: Tinh dầu trong xà sàng tử có tác dụng làm giảm các cơn hen suyễn, tiêu đờm, trừ ho, làm giãn nở các cơ trong phế quản.
• Hệ tuần hoàn: Ổn định nhịp tim, huyết áp, ngăn ngừa các bệnh mạch vành từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ, tai biến mạch máu não,…
• Hệ miễn dịch: Tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể, phòng ngừa các tác nhân gây bệnh.
• Hệ thần kinh: Giúp tăng cường trí nhớ, cải thiện chức năng của não bộ, giảm đau đầu, an thần,…
• Một số tác dụng khác: Xà sàng tử còn có nhiều tác dụng hiệu quả trong việc kháng khuẩn, điều trị các bệnh phụ khoa, bổ thận, tráng dương, ngăn ngừa loãng xương,…

Một số bài thuốc từ xà sàng tử

Điều trị bệnh trĩ ngoại

• Kết hợp xà sàng tử và cam thảo mỗi vị 40g
• Tán nhỏ cả hai vị thuốc trên, trộn chung với nhau cho đều
• Để chữa bệnh trĩ ngoại, mỗi lần uống 3g x 3 lần/ngày
• Ngoài uống thuốc, người bệnh nên dùng cây xà sàng tươi để xông và rửa hậu môn hàng ngày giúp làm teo búi trĩ nhanh hơn.

Bài thuốc điều trị chứng tử cung lạnh gây cản trở thụ thai ở phụ nữ

• Dùng 12g quả khô của cây xà sàng kết hợp với 12g ba kích, 8g huyền cập, 8g bổ cốt chi, 8g nhục quế
• Đem các vị thuốc đã chuẩn bị tán thành bột
• Mỗi lần sử dụng lấy 30g dây tơ hồng sắc lấy nước uống chung với 24g hỗn hợp bột thuốc ở trên.

Bài thuốc điều trị bệnh viêm da, bệnh chàm (eczema)

– Dùng độc vị:

• Lấy 60g xà sàng tử sắc kỹ
• Gạn nước sắc, tẩm vào gạc y tế đắp lên khu vực cần điều trị khoảng 30 phút

– Kết hợp với các dược liệu khác:

• Dùng thang thuốc gồm: 15g xà sàng tử, 15g cây kinh giới, 15g bách chi, 15g đảng sâm
• Sắc thuốc lấy nước thoa lên khu vực bị bệnh chàm, bệnh viêm da 

Theo kết quả thử nghiệm lâm sàng, sau khi áp dụng bài thuốc trên để điều trị cho 280 ca mắc bệnh chàm da và 100 trường hợp bị viêm da đều nhận thấy kết quả tốt.

Chữa yếu sinh lý, rối loạn cương dương, bổ thận, tráng dương

• Dùng xà sàng tử, cỏ xước rễ lớn, hạt mã đề, mạch môn, xương bồ, huyền cập, nhân sâm, địa hoàng mỗi vị 5g; Hạt dây tơ hồng, nhục dung, táo bì (sơn thù), kỷ tử, phục linh, nữ trinh tử ( quả chín cây trinh nữ phơi khô), tỏa dương mỗi vị 15g; Long nhãn 30g, quốc lão 3g, nhục quế 2g, táo tàu khô 120g, 2 lít rượu trắng từ 40 độ trở lên.
• Cho tất cả các vị thuốc vào một cái bình thủy tinh có miệng rộng
• Đổ rượu trắng vào, lắc đều
• Ngâm trong 30 ngày có thể bắt đầu lấy ra dùng được
• Mỗi lần uống 10 – 15ml x 2 lần trong ngày 
• Bài thuốc rượu ngâm này thích hợp cho những người đàn ông bị bệnh yếu sinh lý, suy giảm chức năng thận, khó cương cứng hoặc không thể cương cứng khi quan hệ.

Chữa ra nhiều khí hư bạch đới ở phụ nữ

• Kết hợp 2 vị xà sàng tử và phèn chua với liều lượng bằng nhau
• Cả hai tán nhỏ, trộn chung với hồ rồi vo thành viên hoàn. Kích thước mỗi viên to cỡ quả táo. 
• Dùng gạc bọc thuốc lại nhét vào sâu bên trong âm hộ. Nếu có cảm giác nóng rát thì kéo thuốc ra.
• Kết hợp sắc hai vị trên lấy nước xông rửa bên ngoài âm đạo để nhanh khỏi bệnh.

Những lưu ý khi sử dụng cây xà sàng tử

Như chúng ta đã tìm hiểu, trong cây xà sàng chứa một lượng độc tố nhất định. Tuy lượng độc tố này không ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe nhưng nếu sử dụng không đúng cách cũng sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ không đáng có. Vì thế, trong quá trình sử dụng người dùng lưu ý những điều sau:

• Tuyệt đối không lạm dụng dược liệu, sử dụng quá liều lượng, thêm bớt dược liệu trong bài thuốc.
• Trước khi sử dụng cần tham khảo ý kiến các bác sĩ, người có chuyên môn, không nên tự ý sử dụng.
• Không nên sử dụng dược liệu đã bị hư hỏng, nấm mốc, chất lượng kém.
• Nếu thấy dấu hiệu bất thường cần đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để thăm khám kịp thời.

Bách Thảo Dược không ngừng nghiên cứu, phát triển & sản xuất những sản phẩm chất lượng, hiệu quả, an toàn cho các thương hiệu với nguồn dược liệu đa dạng, đạt chuẩn.

Nhà máy sản xuất TPCN Bách Thảo Dược tự hào là đơn vị đạt chuẩn GMP mang đến những dịch vụ chuyên nghiệp, uy tín trong lĩnh vực sản xuất TPBVSK. Liên hệ với chúng tôi tại:

NHÀ MÁY SẢN XUẤT TPCN BÁCH THẢO DƯỢC GMP

Văn phòng: BT06-23, Biệt thự Ngoại Giao Đoàn, Bắc Từ Liêm, Hà Nội

Nhà máy: Lô Q - 6, KCN Tràng Duệ, Thuộc Khu Kinh Tế Đình Vũ - Cát Hải, Xã An Hoà, Huyện An Dương, Hải Phòng

Hotline: 0888846969

Email: bachthaoduoc.com@gmail.com